- TANIMA VE TENFİZ TANIMI
Tanıma; yabancı mahkeme tarafından verilen kararın Türkiye’deki makamlar nezdinde geçerli bir boşanma kararı etkisini göstermesi anlamına gelmektedir.
Tenfiz ise; yabancı mahkemenin, boşanma kararı yanında velayet, nafaka, tazminat gibi boşanmanın ferileri hakkında da karar vermiş olması durumunda, bu kararların Türkiye’de icra edilebilmesi anlamına gelir.
Yabancı bir ülke mahkemeleri tarafından verilen boşanma kararların Türk makamları nezdinde tanınabilmesi için belli yargısal ya da idari işlemlerin gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
Türk vatandaşlarının yurtdışında boşanmış olması kendiliğinden Türkiye’de geçerli olmayacaktır. Bunun durum kendileri ve ölüm durumunda mirasçıları nezdinde hukuki ve maddi mağduriyetlere sebebiyet verebilir. Yabancı mahkeme kararının Türkiye’de geçerli olabilmesi için Tanıma/Tenfiz davası açmak gerekmektedir.
2. TANIMA VE TENFİZ DAVASININ ŞARTLARI
1. Boşanma kararında Türk kamu düzenine açıkça bir aykırılık bulunmamalıdır.
- Kararın Verildiği Ülke İle Türkiye Arasında Karşılıklılık (Mütekabiliyet) Bulunmalıdır.
- Yabancı mahkeme tarafından verilen bir boşanma ilamı bulunmalıdır.
- Söz konusu karar yabancı mahkeme tarafından verilmiş hukuk davalarına ilişkin bir karar olmalıdır.
-
Verilen boşanma kararı kesinleşmelidir.
3. HANGİ EVRAKLAR GEREKLİDİR?
1. Öncelikle boşanma kararını veren yabancı mahkemeden imzalı ve mühürlü karar sureti alınmalıdır.
İkinci olarak Konsolosluktan apostil şerhi alınması gerekir. Apostil şerhinin amacı, kararı veren yabancı ülke yetkili makamlarının, kararı vermeye yetkili olduğunun konsoloslukça tespiti için istenen onaydır.4. APOSTİL ŞERHİ KOYMAYA YETKİLİ MAKAMLAR NERELERDİR? İdari belgelere: Valilikler, Valiler, Vali adına Vali Muavinleri ve Hukuk İşleri Müdürleri, Kaymakamlıklar;
2. Adli Belgelere: Ağır Ceza Mahkemesi kuruluşu olan merkezlerdeki Adalet Komisyonu Başkanlıkları.
Görüldüğü üzere Boşanma kararları MAHKEMELER tarafından verilebileceğinden, Apostil şerhi Ağır Ceza Mahkemesi kuruluşu olan merkezlerdeki Adalet Komisyonu Başkanlıklarından alınmalıdır.
3. Yurtdışında boşanan ve boşanma kararını Türkiye’de tanıtmak isteyen kişilerin tanıma tenfiz davası açması gerekir. Bu davanın açılabilmesi için ise yabancı mahkeme kararının apostil edilmesi gerekir.
5- TANIMA VE TENFİZ DAVASI NE KADAR SÜRER?
Tanıma tenfiz davasında, eşlerden her biri kendi başına ya da vekili aracılığı ile bu yola başvurabilir. Diğer eşin başvuru anında olmasına gerek yoktur. Ancak davalı eşe tebligat çıkarılması, yasa gereği zorunludur. Davalar genel olarak kısa sürmekte olup, tebligat aşamasına göre dava süresi değişkenlik göstermektedir.
6- DURUŞMALARA BİZZAT KATILMAK GEREKİR Mİ?
Taraflar bir avukat ile temsil edildikleri takdirde davaya bizzat katılma zorunlulukları bulunmamaktadır. Davalı eş tebliğ yapılmasına rağmen duruşmaya katılmaz ya da kendisini bir avukat ile temsil ettirmez ise yokluğunda karar verilebilir.
7- HANGİ ÜLKE KARARLARINI KAPSAMAKTADIR?
Almanya, Hollanda, İngiltere, Amerika, Avusturya, Kanada, İsviçre, Belçika, Fransa, Norveç, Avustralya, Azerbaycan, Türkmenistan, Rusya, Ukrayna, İsveç, Slovakya, Macaristan, İtalya, İspanya, Japonya, Mısır, Çin, Gürcistan, Yunanistan, Bulgaristan, Makedonya’da verilen boşanma kararları için tanıma tenfiz davası açılmalıdır.
8- TANIMA VE TENFİZLE İLGİLİ YENİ DÜZENLEMELER
690 Sayılı KHK ile yurtdışında boşanan vatandaşların; boşanma kararını, tanıma tenfiz davası açmaksızın idari yol ile tanıtabilmesi olanağı getirilmiştir. Bu değişiklik yalnızca boşanma, evliliğin butlanı ve iptaline yöneliktir.
Eğer boşanma kararının içeriğinde; velayet, nafaka, tazminat, çocukla kişisel ilişki vs. hususlarda da karar verilmişse, mahkemede tanıma tenfiz davası açmak gerekmektedir.
Boşanmanın tanıma ve tenfizi kararı alınmış olsa dahi bu aşamada yapılması gereken işlemler tamamlanmış değildir. Boşanma kararı tarafların medeni halinde değişikliğe yol açacağı için kişinin nüfus kayıtlarında değişiklik yapılması gerekir. Boşanma kararı nüfus idaresine başvurularak Nüfus Kütüğüne Tescil edilmelidir.
Yazar hakkında