YURTDIŞINDA BOŞANDIM, BU KARAR TÜRKİYEDE NASIL GEÇERLİ OLUR?
Yabancı ülke mahkemelerince verilen kararlar Türkiye’de kendiliğinden geçerli olmaz. Geçerlilik kazanabilmesi için Türkiye’de tanıma ve tenfiz davalarının açılması gerekir.
Tanıma Davası: Yabancı mahkemece verilen boşanma kararının tanınması, kararın kesin hüküm gücünün Türkiye’yi de kapsaması anlamına gelir. Yabancı mahkemece verilen kararın hukuki sonuçları, o devletin hukukuna göre belirlenir.
Tenfiz Davası: Yabancı bir mahkemece verilen boşanma kararının tenfizi ise onun Türkiye’de icra edilebilirliğini ifade eder. Tenfiz kararının tanımadan farkı onun, ilamın Türkiye’de yerine getirilmesini mümkün kılmasıdır. Örneğin yabancı mahkemece verilen boşanma kararında nafaka ve tazminata ilişkin hükümler varsa ilamın bu kısımlarının Türkiye’de infazı tenfiz kararı ile mümkün olabilecektir.
Tanıma ve Tenfiz Davaları Nasıl Açılır?
Tanıma ve tenfiz davaları açılırken, sunulacak dava dilekçesinde tarafların ad, soy ad ve adreslerinin bilgileri, tenfiz konusu hükmün hangi devlet mahkemesinden verilmiş olduğu ve mahkemenin adı ile ilâmın tarih ve numarası ile hükmün özetinin bulunması gerekir.
Ayrıca bu davalarda dava dilekçesinde bunların haricinde şu evrakların da olması gerekir:
- – Yurtdışında boşanıldığına dair mahkeme kararı (bu kararın ıslak imzalı yani mühürlü imzalı aslı gerekmektedir. Bu mahkeme kararının kesinleşmiş olması gerekmektedir.)
- – Boşanma kararının kesinleştiğine dair yazı (tanıma tenfiz davası yönünden mahkeme kararın verildiği tarih değil kararın kesinleştiği tarih taraflar için önemlidir. Çünkü taraflar ancak o zaman boşanmış sayılırlar. Dolayısıyla kararın kesinleşmesi tanıma tenfiz davası için bir dava şartıdır.)
- – Konsolosluktan alınacak olan Apostil şerhi (Apostil onay demektir. Kesinleşmiş bir boşanma kararının yetkili bir mahkeme tarafından verildiğini gösteren şey apostildir.)
- – Boşanma kararının tercümesi.
Tanıma ve Tenfiz Davaları Nerde Açılır?
Görevli Mahkeme
Tanıma ve tenfiz davalarında görevli mahkeme MÖHUK madde 51 uyarınca Asliye Mahkemeleri’dir.
Yetkili Mahkeme
Tanıma ve tenfiz davalarına bakmakla yetkili olan mahkemeler, MHÖUK m. 51/2’de yer alan ‘Bu kararlar kendisine karşı tenfiz istenen kişinin Türkiye’deki yerleşim yeri, yoksa sakin olduğu yer mahkemesinden, Türkiye’de yerleşim yeri veya sakin olduğu bir yer mevcut değilse Ankara, İstanbul veya İzmir mahkemelerinden birinden istenebilir.’ maddesi ile açıklanmıştır.
Tanıma ve Tenfiz Davalarında Yargılama Nasıl Yapılır?
Türkiye’deki Mahkemeler kural olarak yurtdışındaki mahkemelerin verdiği kararın içeriği hakkında incelemeler yapmaz. Tanıma ve tenfiz istemlerini incelemekle görevli ve yetkili olan mahkemeler yalnızca, şekli ve usuli incelemeler yapar. Bu inceleme tanıma ve tenfiz kararı verilmesi için yasa ile aranan şartların sağlanıp sağlanmadığına ilişkindir.
DAVA AÇMADAN BOŞANMA KARARINA TANIMA VE TENFİZ İŞLEMİ YAPILABİLİR Mİ?
Bunun için öncelikle yurtdışında alınmış ve kesinleşmiş bir boşanma kararının olması gerekmektedir.
30052 Sayılı Resmî Gazetede yayınlanan 690 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin 4. maddesinde yer alan düzenleme ile yabancı ülke adli veya idari makamlarınca boşanmaya, evliliğin butlanına, iptaline veya mevcut olup olmadığının tespitine ilişkin olarak verilen kararların yargı yoluna başvurulmaksızın 5490 Sayılı NHK’nin 27/A Maddesi gereğince nüfus kütüğüne tescil edilmesine dair düzenleme getirilmiştir.
Kanunun 27/A maddesi uyarınca, kamu düzenine açık bir aykırılık olmadığı hallerde, boşanma, evliliğin butlanı, iptali ya da mevcut olmadığı yönündeki, kesinleşmiş yabancı mahkeme ve idari makam kararlarının Türkiye’de Nüfus Müdürlükleri’ne, yurtdışında ise, kararın verildiği yabancı ülkede bulunan Türk Büyükelçilikleri, Başkonsoloslukları ve konsolosluk ajanlarına, kararın taraflarının birlikte (asaleten ya da vekilleri aracılığı ile) yapılacakları başvuru ile gerçekleştirilir.
Bu saydığımız durumlar olduğunda dava açmadan da boşanma işlemini Türkiye’de tamamlayabiliriz.
Her İki Eş Konsolosluğa Başvurursa
Taraflar (boşanan eşlerin her ikisi de) konsolosluklara boşanmak için gerekli belgelerle başvuru yaparlarsa yabancı boşanma kararının Türkiye’de tanınması işlemlerini dava açmadan yaptırabilirler.
Eğer Eski Eşiniz Türk Vatandaşı Değilse Ve Elinizde Eski Eşinizin Kimlik Veya Pasaport Kopyası Varsa
Bu durumda kişiler gerekli belgelerle konsolosluğa veya Türkiye’de yetkili nüfus dairesine başvurarak yabancı mahkemenin vermiş olduğu boşanma kararını Türkiye’de nüfusa işletebilirler.
Peki tanıma ve tenfiz işlemi sadece boşanma davası için mi geçerlidir? Yurtdışındaki mahkemede verilmiş olan başka bir karar için Türkiye’ de işlem yapılamaz mı?
Elbette ki yapılabilir. Buna yurtdışında verilmiş olan vasilik kararını örnek gösterebiliriz. Şimdi yazımıza yurtdışında verilmiş olan vasilik kararının Türkiye’de tanınması durumunu açıklayarak devam edeceğiz.
VASİLİK KARARI TANIMA TENFİZE KONU OLABİLİR Mİ?
Yurtdışı vesayet kararının tanıma ve tenfizinde görevli mahkeme asliye hukuk mahkemeleridir. Bu davanın; kısıtlılık kararı verilen kişinin Türkiye’deki yerleşim yerinde, eğer burada yerleşim yeri yoksa nüfus kaydının mevcut olduğu yerde veya İstanbul, Ankara, İzmir mahkemelerinin birinde açılması gerekmektedir.
Bu dava yurtdışında hasımsız olarak açıldıysa Türkiye’de de hasımsız olarak açılacaktır. Ancak yabancı ülke mahkemesinde vasilik davası hasımlı olarak görülmüşse, Türkiye’de de dava aynı hasma yöneltilmelidir.
Yargıtay kararına göre yabancı ülkede verilmiş vesayet kararının tanınması ile karar Türkiye mahkemelerince verilmiş gibi işlem görecektir.
Konuyla ilgili daha detaylı bilgi almak için bize ulaşabilirsiniz.
Yazar hakkında